Hoe raakt mijn piano ontstemd?
Een piano of vleugel wordt vals, zelfs als je er niet op speelt. Daar kun je weinig aan doen. Het is belangrijk om je piano goed op stemming te houden. Ook als je er weinig tot nooit op speelt. Hoe langer er tussen de stembeurten zit, hoe moeilijker het wordt om je piano weer mooi te laten stemmen en klinken.
Maar hoe komt het eigenlijk, dat je piano ontstemd? En kun je zelf iets doen om ervoor te zorgen dat je piano niet zo erg ontstemt raakt? Regelmatig stemmen en met een goed onderhoud zorgt ervoor dat je lang plezier van je instrument zult hebben en hij zijn waarde behoudt.
Waardoor ontstemt je piano?
Je piano is gemaakt van natuurlijke materialen. Het is een houten instrument met stalen snaren. Deze materialen zijn beide gevoelig voor vervorming, door temperatuur en luchtvochtigheid. Ook zullen de snaren van je piano langzaam oprekken.
Uiteraard gebeurt dit als je erop speelt, maar ook als hij al een tijd stilstaat zullen de snaren minder op spanning komen te staan. De spanning van de snaar bepaalt de trilfrequentie en daarmee de noot. Wordt de piano niet gestemd, dan zal hij vals gaan klinken.
Temperatuur en ontstemming
Ontstemming gebeurt ook als je niet op je piano speelt. De vochtigheid van de lucht is van grote invloed op de zuiverheid van de tonen.
De zangbodem is volledig van hout gemaakt. Dit hout zal reageren op verschillen door een hoge of lage vochtigheid.
De snaren van je piano staan via de kammen in contact met de zangbodem, elke verandering in spanning van de snaren is hoorbaar voor de pianist, omdat de zuiverheid van de tonen afneemt.
Een optimale vochtigheid van de lucht voor een piano of vleugel ligt tussen de 45 en 60%. Bij strenge vorst kan dit dalen naar 30%, dat is te weinig. Je kunt gebruikmaken van een luchtbevochtiger, om schade aan je instrument te voorkomen.
Temperatuurwisselingen en vocht zijn van grote invloed op de staat van je instrument. Zo zal een donkere, warme en vochtige ruimte niet de beste plek zijn voor je piano. Deze omstandigheden zijn ideaal voor het ontstaan van schimmels en bacteriën, die zich in het houtwerk kunnen nestelen. Het hout zal hierdoor verzwakken en diverse metalen onderdelen kunnen gaan roesten. Hierdoor zal het stemmen van de piano meer dan een keer per jaar moeten gebeuren.
Grote schommelingen in het vochtigheidsklimaat hebben een slechte invloed op je instrument. Dit kan al veroorzaakt worden door open ramen en/of deuren, waardoor er tocht ontstaat. Een wisselende luchtvochtigheid kan schade veroorzaken aan de afwerking van je piano, verzwakt de snaren en kan zorgen voor vervorming van de dure, houten zangbodem. Een te hoge of juist te lage luchtvochtigheid kan hout laten kromtrekken of zelfs versplinteren. Met alle mechanische problemen van dien.
Voorkomen dat je instrument vals wordt
Je kunt niet voorkomen dat je instrument ontstemt raakt. De natuurlijke materialen zullen altijd blijven werken. Er zijn wel dingen die je kunt doen om ervoor te zorgen dat de ‘schade’ beperkt blijft.
Zet je piano daarom bij voorkeur niet in een ruimte met airco en zorg dat hij niet te dicht bij de verwarming in de buurt staat. Zelfs de zon die naar binnen schijnt, op je instrument, kan al voor grote temperatuurschommelingen zorgen. Zet je piano daarom zo ver mogelijk van de verwarming of open haard vandaan en pas op voor direct zonlicht.
De meeste piano’s worden elk half jaar gestemd. Nieuwe piano’s, in het begin, zelf nog vaker. Totdat de ergste werking uit het ‘nieuwe’ hout is en ze stabieler worden. Hoe vaak het nodig is je piano te stemmen is vooral afhankelijk van de luchtvochtigheid en temperatuurschommelingen in de ruimte waar hij staat. Die bepalen voor het grootste deel hoe snel de stemming verloopt.
Piano ontstemt door verhuizing
Het verhuizen van een piano is niet makkelijk. Het grote gewicht en weinig houvast maakt het niet eenvoudig om je instrument te verplaatsen. Wissel je graag je interieur? Probeer je piano zo veel mogelijk op dezelfde plek te houden. Moet je echt verhuizen? Maak dan gebruik van professionele piano verhuizers. Die weten precies hoe ze met je instrument om moeten gaan, zodat hij zonder schade op de nieuwe locatie aankomt.
Laat je piano na de verhuizing rustig wennen aan de nieuwe omstandigheden. Dit neemt meestal een week of vier in beslag. Daarna kan hij opnieuw gestemd worden, want van een verhuizing kan de stemming flink in de war raken. Niet alleen de wisselingen van temperatuur en luchtvochtigheid spelen hier een rol. Ook het verplaatsen en eventueel kantelen van het instrument is hierop van invloed.
Goed gestemde piano, een lust voor het oor
Een goed gestemde piano is heerlijk om naar te luisteren en een feest om op te spelen.
In je piano zitten ongeveer 220 snaren. Elke snaar wordt tot gemiddeld 70 á 80 kilo opgetrokken. Door de spanning van de snaren komt er bij een piano ongeveer 18000 kilo, en bij vleugels zelfs zo’n 20000 kilo, trekkracht op het instrument te staan. Je begrijpt dat het belangrijk is dat alle onderdelen van je piano in topconditie verkeren om deze kracht aan te kunnen.
Daarom zal een goede pianostemmer verder kijken dan alleen het op klank brengen van je instrument. Ook het technisch onderhoud hoort erbij, zodat je precies weet hoe je piano eraan toe is.
Daarom zullen de ervaren pianostemmers van Herrmansch pianotechnieken je piano altijd technisch nakijken, bij elke stembeurt. Kleine reparaties worden zo nodig direct uitgevoerd. Zo weet je altijd waar je aan toe bent en kunnen grote revisies soms worden voorkomen.
Ben je benieuwd wat we voor jou kunnen betekenen? Neem gerust contact met ons op, wij helpen je graag aan een technisch perfecte piano, waar je met veel plezier op kunt spelen.
